Năm 2025, Ngày Thế giới Không thuốc lá có chủ đề: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”, cảnh báo các chiêu thức tiếp thị tinh vi của ngành công nghiệp thuốc lá, đặc biệt đối với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Những sản phẩm này được quảng bá với hình ảnh hiện đại, màu sắc bắt mắt, mùi vị thơm nhẹ, tạo ảo giác “an toàn hơn”, “ít độc hại hơn”, nhưng thực tế vẫn chứa nicotine gây nghiện và nhiều chất độc hại khác, gây tổn thương hệ hô hấp, hệ tim mạch, thần kinh và hệ miễn dịch, đặc biệt nguy hiểm đối với người trẻ. 

Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong sớm trên toàn cầu. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có hơn 8 triệu người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó khoảng 1,3 triệu trường hợp là do hút thuốc thụ động. Tại Việt Nam, tình hình đáng báo động khi có hơn 15 triệu người hút thuốc, gây ra hơn 100.000 trường hợp tử vong mỗi năm, tương đương gần 300 người mỗi ngày. Trong số này, 84.500 ca tử vong do hút thuốc chủ động và 18.800 ca do phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Thiệt hại kinh tế do thuốc lá gây ra lên tới 108 nghìn tỷ đồng mỗi năm, cao gấp 5 lần nguồn thu từ thuế thuốc lá, tạo gánh nặng lớn cho nền kinh tế và chất lượng cuộc sống của người dân.

Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có hàng trăm chất gây tổn thương cơ thể và hàng chục chất gây ung thư. Hít khói thuốc trong thời gian dài, dù là hút trực tiếp hay thụ động, đều dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư bàng quang, cùng các bệnh về tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tắc mạch do tác động của nicotine và Carbon monoxide (khí CO) trong khói thuốc làm giảm lượng oxy trong máu. 

Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, việc tiếp xúc với khói thuốc dù trực tiếp hay thụ động đều nguy hiểm đến thai nhi, gây sinh non, nhẹ cân, chậm phát triển trí não và phổi, thậm chí tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh hoặc đột tử sơ sinh. Trẻ em sống trong môi trường có khói thuốc dễ mắc viêm phổi, viêm phế quản, viêm tai giữa, hen suyễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. Người lớn không hút thuốc nhưng thường xuyên sống hoặc làm việc trong môi trường có khói thuốc cũng có nguy cơ cao mắc ung thư phổi và bệnh tim mạch.

Trước những tác hại nghiêm trọng, việc xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Bệnh viện phải là nơi an toàn, trong lành, không có sự hiện diện của khói thuốc để đảm bảo sức khỏe người bệnh, thân nhân và đội ngũ nhân viên y tế. Mỗi cá nhân cần tuân thủ quy định cấm hút thuốc trong khuôn viên bệnh viện, chủ động nhắc nhở nhau thực hiện đúng và nói “KHÔNG” với khói thuốc lá. Một môi trường không khói thuốc góp phần giảm tỷ lệ bệnh tật, xây dựng xã hội khỏe mạnh, văn minh và phát triển bền vững.